تراریوم یا باغ شیشه‌ای شبیه به یک باغ کوچک است با این تفاوت که در تراریوم گیاهان درون محفظه‌ای شیشه‌ای رشد می‌کنند.
داشتن یک باغ شیشه‌ای در خانه، محل کار و… بسیار لذت بخش است و کاربرد تزئینی دارد.
این محیط با توجه به ویژگی‌های یک گلخانه که فضای مرطوب و ایده آلی برای رشد گیاه فراهم می‌کند طراحی شده است و با توجه به ابعاد آن امکان قرار دادن انواع و اقسام گل‌ها و گیاهان را در اندازه‌های کوچک و بزرگ در کنار هم فراهم می‌کند و، چون رطوبت در آن مثل یک چرخه حفظ می‌شود به توجه بسیار کمی نیاز دارد.
از تراریوم می‌توان برای انواع گیاهانی که در محیط طبیعی منازل امکان نگهداری از آن‌ها امکان ندارد استفاده نمود و از طرفی این شیوه مناسبی برای آموزش رشد گیاهان و نحوه اثر متقابل بین گیاه ومحیط به دانش آموزان باشد. استفاده از تراریوم بجای یک دسته گل که اصولاً مردم در مناسبت‌های مختلف بعنوان هدیه به همدیگر می‌دهند جایگزین خوبی باشد، زیرا از یک طرف بسیار زیبا و طراحی جذاب آن می‌تواند چشم گیر باشد و از طرف دیگر ماندگاری و دوام بیشتری داشته باشد.
تاریخچه تراریوم:
تراریوم در لغت به معنی باغ شیشه‌ای است که اولین بار توسط یک پزشک جراح انگلیسی بنام Natanail Ward در سال ۱۸۲۹ ایجاد شد. البته این کار کاملاً اتفاقی بود و طی یک تجربه‌ای که هیچ ربطی به باغبانی نداشت دکتر وارد آن را کشف کرد. در واقع او می‌خواست پرورش دادن و تغییر و تحول پیله‌ای پروانه را امتحان نماید، اما متوجه شد که آلودگی هوای حاصل از کارخانه‌های لندن که نزدیک منزلش بود مانع از رشد آن‌ها می‌شود در طی دوره مشابهی دکتر وارد چرخه زندگی پروانه‌ها را در شرایط طبیعی مورد بررسی قرار داد به این شکل که او شفیره پروانه‌ای را در یک ظرف مربای قرار داد و سپس مقداری خاک درون آن ریخت بعداز چند هفته دکتر وارد یک گیاه درون آن مشاهده کرد و این گیاه از بذری که درون خاک حاصل شده بود او فهمید وقتی گیاه رطوبت را از طریق سطح برگهایش از دست می‌دهد رطوبت روی دیواره شیشه تجمع می‌یابد و شکل آب در آمده و مجدداً به کف ظرف برمی گردد این چرخه پایدار باران (cycle rain) درون ظرف، یکسری شرایط ایده ال برای رشد کامل و سالم گیاه فراهم می‌کند.
دکتر وارد فهمید که این پدیده امری ضروری برای بازگشت مقداری از آب به گیاه برای جلوگیری از خشک شدن آن است و بعد از گذشت چند هفته گیاه بدون هچگونه مراقبتی به رشد خود ادامه داد وی نیز دو باغ شیشه‌ای (تراریوم) کوچک تهیه کرد که در آن سرخس و نوعی گیاه از خانواده غلات کاشته بود و آن‌ها را با کشتی به سیدنی استرالیا فرستاد و در طول سفر که به مدت هشت ماه به طول انجامید و علیرغم تغییرات فاحش درجه حرارت در طول سفر گیاهان به خوبی رشد کردند و صحیح و سالم به استرالیا رسیدند و مجدداً در شرایط مشابهی آن‌ها را به لندن باز گرداند و بیش از یکصد و پنجاه سال پیش این ظروف برای رشد و جابجایی گیاهان مورد استفاده قرار می‌گرفتند و امروزه نیز خیلی از خزانه داران، باغبان‌ها، گیاه بازان از این ظروف برای کشت گیاهان استفاده می‌کنند و بیشتر جنبه تزئینی دارد.
ظروف تراریوم:
ظرف مورد استفاده جهت محیط تراریوم دونوع باز و بسته است مثل آکواریوم، پارچ دهان گشاد، تنگ ماهی، شیشه مربا و یا ظروف شیشه‌ای بدون استفاده در طرح و شکل‌های گوناگون می‌باشد. در صورتی که از شیشه‌های رنگی استفاده می‌شود حداقل سعی کنید شیشه‌های انتخابی کمرنگ باشد و در ضمن از گیاهان سایه دوست استفاده شود.
ظروف چهار گوش برای تراریوم عالی بوده و کاشت در آن‌ها به دلیل سهولت انجام کار بسیار مناسب است این ظروف دهان گشاد‌ترین ظرف‌ها برای تراریوم می‌باشند و اندازه آن‌ها برحسب سلیقه، نوع کار، فضا و اندازه گیاه متفاوت می‌باشد ازطرفی وقتی این ظروف مانند تنگ ماهی، جام‌های دهانه گشاد ویا حباب‌های شیشه‌ای به تراریوم تبدیل می‌شوند منظره جالبی به خود می‌گیرند و در واقع اینگونه ظرف‌ها به خاطر داشتن یک انحنا در قسمت میانی جای کافی برای رشد گیاهان جوان دارند. استفاده ازظرف‌های دهانه تنگ یا بطری‌های دارای فضای مناسب به دلیل سختی کاشت گیاه درون آن‌ها و معدود و محدود بودن گیاهان و همچنین تنگی درب ورودی به اندازه ظروف دهانه گشاد مرسوم نیستند.
انتخاب گیاه
در تراریوم انتخاب گیاه از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد، گیاهانی که رشدشان سریع نیست بهترین انتخاب هستند. گیاهانی که انتخاب می‌کنیم باید از نظر سازگاری با محیط دارای شرایط یکسانی باشند.
از جمله گیاهان که می‌توان در تراریوماستفاده نمود عبارتند از:بگونیا، پرسیاوشان، دیفن باخیا، دراسنا، مارانتا، فیلودندرون، بنفشه‌های آفریقایی، برگ بیدی، سرخس نر، فیکوس.
منبع: کشتزار